خون آشام یا ومپایر چیست؟

ومپایر یا خون آشام موجودی افسانه ای و متعلق به فولکلورهای چندین فرهنگ مختلف است که از موجودات زنده و به خصوص خون تازه انسان تغذیه می کند.پیدا کردن ریشه کلمه ی vampire یا همان vampyre کار چندان آسانی نیست چون این موجود افسانه ای در فرهنگ های زیادی نفوذ کرده و گذشته دوری داشته است.دیکشنری انگلیسی آکسفورد اولین استفاده از این کلمه را به سال 1745 مربوط می داند.در داستان های باستانی تمدن های زیادی ردی از این موجودات خون خوار به چشم می خورد اما قصه ی خون آشام ها به این گونه که ما امروزه می بینیم در قرن شانزدهم و از منطقه ی بالکان و اروپای شرقی سر چشمه می گیرد ،در قرن هفدهم مسافرانی که از بخش مرکزی اروپا می آمدند افسانه های هولناکی از موجودات خون آشام و بد ذات نقل می کردند این وحشت و ترس از موجودات خون آشام در قرن هیجدهم در مجارستان بسیار بالا گرفت تا جایی که عده ای انسان های بی گناه را به خون آشام بودن محکوم می کردند و آنها را سر به نیست می کردند .

ویژگی ها و مشخصات کلی یک خون آشام در فرهنگ ها و فولکلورهای کشورهای گوناگون، به صورت های متفاوتی نقل شده است.چگونگی به وجود آمدن یک خون آشام نیز از این قائده مستثنا نیست و به روش های گوناگونی می توان یک خون آشام به وجود آورد ؛مهمترین افسانه ای که در بین فولکلورها جا خوش کرده این است که انسانهایی خبیث و بد ذات از سوی خود شیطان این موهبت را(که از دید آنها نعمت است) دریافت می کنند و به موجوداتی خون آشام با قدرت های ماورای انسانی تبدیل می شوند. ویا توسط جادوگری به خون آشام تبدیل می شوند و سپس می توانند با گاز گرفتن انسان های دیگر آن ها را نیز به خون آشام تبدیل کنند.

از آنجا که ما در اینجا با نسخه سینمایی خون آشام سر و کار داریم باید دنبال "کنت دراکولا" باشیم.کاراکتر "کنت دراکولا"در رمان معروف "دراکولا" اثر برام استوکر در سال 1897 به نوعی جدّ اعظم تمامی نسخه های سینمایی خون آشام های امروزی است ، برام استوکر در این رمان چند ویژگی مهم برای خون آشام خود انتخاب کرده است که تا به امروز در بین مردم چرخیده و همه گیر شده اند.خون آشام ها قدرت های عجیب و غریب زیادی دارند از جمله قدرت زور و بازوی زیاد ، عمر طولانی و جاویدان و اینکه خون آشام ها در آینه دیده نمی شوند و گاهی گفته شده است که خون آشام ها سایه ای از خود ندارند و این شاید استعاره ای از بی روح بودن خون آشام ها است.خون آشام ها شبها فعالیت می کنند چون قرار گرفتن در برابر تابش مستقیم نور خورشید به آنها آسیب می زند و ممکن است موجب مرگ آنها شود.

یکی دیگر از قدرت های عجیب این موجودات قدرت هیپنوتیزم آنها است که با استفاده از این قدرت ، قربانی را به برده ای فرمان بردار برای خود تبدیل میکنند.اینها تنها ویژگی های خون آشام ها نیستند و در داستان ها و فیلم های مختلف ویژگی های متفاوتی را از سوی نویسنده گان به خود گرفته اند.

خون آشام ها نمی توانند به مکان های مقدس مانند کلیساها و معابد وارد شوند و همچنین در بعضی افسانه ها گفته می شود که یک خون آشام بدون اجازه صاحب خانه نمی تواند به آن خانه وارد شود و تنها وقتی که خود صاحب خانه به خون آشام اجازه ورود بدهد می تواند وارد خانه شود و از آن پس می تواند به راحتی به آن خانه رفت و آمد کند.

طبق افسانه ها سیر ، شاخه های رُز وحشی و همچنین گیاه کیالک برای خون آشام ها مضر است و می تواند به بدن قابل ترمیم آنها آسیب بزند و البته گفته شده  که گاهی صلیب و تسبیح می تواند در دور کردن خون آشام به انسان کمک کند.برای کشتن یک خون آشام یا باید سر او را از تن جدا کنید و یا باید یک تکه چوب یا خنجر را درست در قلب او فرو کنید ،البته در افسانه ها راه های متفاوت دیگری برای نابود کردن خون آشام ها پیشنهاد شده که سوزاندن یکی از این روش هاست.

خون آشام ها به عنوان سرآمدی بر نماد فیلم های ترسناک کلاسیک شناخته می شوند . دراکولا کاراکتری هست

 که بیشترین حضور را در فیلم های خون آشام محور داشته است.اولین فیلمی که خون آشام را به دنیای سینما معرفی کرد فیلم صامت "نوسفِراتو" به کارگردانی اِف.دبلیو.مونراوُ است که در سال 1922 اکران شد و پس از آن در سال 1931 فیلم "دراکولا" از کمپانی یونیورسال تهیه و تولید شد. در دهه ی 1930 فیلم های زیادی با مضمون خون آشام ساخته شد که فیلم "دختر دراکولا" در سال 1936 از موفق ترین فیلم های این دهه بود.از آن پس تا به امروز فیلم های زیادی ساخت و تهیه شد که تِم اصلی آنها خون آشام و یا دراکولا بود و در این بین فیلم هایی نیز بودند که در آن ها خون آشام ها فقط بخشی از فیلم بودند.

جالب اینجاست که تا دهه 1970 خون اشام ها اکثرا موجوداتی بودند که آزاد می گشتند و رقیب آنچنانی برای خود نداشتند ولی پس از سریال تلویزیونی "کولچاک:خزنده ی شب که در سال 1972 بر روی آنتن رفت کم کم زمینه برای پیدایش شکارچیان حرفه ای خون آشام در دنیای سینما باز شد و از آن پس فیلم هایی با محوریت شکار خون آشام تهیه و تولید شد؛فیلم هایی از قبیل "بافی:قاتل خون آشام " و "Blade" از جمله ی این گونه فیلم ها هستند که محوریت آنها نابود کردن خون آشام ها توسط افراد حرفه ای با سلاح های خاص است.

به غیر از فیلم هایی که در بالا نام برده شد عناوین زیر نیز از فیلم های مهم خون آشام محور هستند:

1.The Hunger 1983

2.Underworld 1.2.3.4 (2003_2012)

3.Van helsing

4.Blood Ties (Tv series 2007)

5.True blood (Tv Series 2008)

6.The Vampire Diaries (Tv Series 2009)

7.Twilight Saga Sequal

هر آنچه در این پست در مورد خون آشام ها گفته شد تنها مرور مختصری بود از ویژگی های این موجودات افسانه ای که بیشتر از هر موجود افسانه ای دیگر در سینما با مسائل عشقی سر و کله زده اند و غالبا اینگونه است که دختری عاشق یک خون آشام می شود و ادامه ی ماجرا...

بهرحال از این پس در بخش (انجمن عجیب زادگان سینمایی:خون آشام) می توانید هر آنچه در مورد خون آشام ها نیاز است بدانید را پیدا کنید.

م.ش

منابع:

IMDB

Wikipediaدانشنامه

Britannicaدایرةالمعارف

Longman دیکشنری